ක්ෂිතිජයන් ඉක්මවා ප්ලූටෝ වෙතට...

වසර ගණනාවක් තිස්සේ ග්‍රහලෝකයක් ලෙස හැඳින්වී පසුව වාමන (කුරු) ග්‍රහලෝකයක් බවට පත් වුණු ප්ලූටෝ පසුගිය ජූලි 14 වනදා ප්‍රථම වතාවට තමන් නිරීක්ෂණය කිරීමට පැමිණි පෘථිවියේ නියෝජිතයෙකු දැකගත්තේය. නාසා ආයතනයට අයත් New Horizons යානය එදින ප්ලූටෝට ඉතාම ආසන්නයෙන් ගමන් කරමින් ප්ලූටෝ හා එහි චන්ද්‍රයන්ගේ අධි විභේදන ඡායාරූප ඇතුළුව මිනිසා මෙතෙක් නොදැන සිටි තොරතුරු සම්භාරයක් පෘථිවිය වෙත සම්ප්‍රේෂණය කරන ලදී.

2006 වර්ෂයේ ජනවාරි 19 දින කැනවරල් තුඩුවේ සිට Atlas V රොකට්ටුවක් ආධාරයෙන් අභ්‍යවකාශගත කෙරුණු New Horizons නාසා ආයතනය මගින් ප්ලූටෝ හා කුයිපර් පටිය (Kuiper Belt) ගවේෂණය කිරීමට යැවූ ප්‍රථම යානාව යි. වසර දහයකට ආසන්න කාලයක් වැය කරමින්, කිලෝමීටර බිලියන 7.5ක පමණ දුරක් ගෙවා ප්ලූටෝ වෙත ළඟා වූ New Horizons මෙතෙක් සිදු කළ වේගවත්ම අභ්‍යවකාශ ව්‍යාපෘතිය හා තම මූලික ඉලක්කයට ළඟා වීමට වැඩිම දුරක් ගමන් කළ යානය ලෙස ඉතිහාසගත විය. කෙසේ වුවද මෙය ප්ලූටෝ මතට ගොඩබසින හෝ ඒ වටා කක්ෂගත වන යානාවක් නොවන අතර ප්ලූටෝ අසලින් ගමන් කළ එය මේ වනවිට උල්කා හා ‍වල්ගා තරු ට්‍රිලියනයක් පමණ ඇතැයි සැලකෙන කුයිපර් පටිය අධ්‍යයන කටයුතු ආරම්භ කරමින් සිටී. (ප්ලූටෝ පිහිටා ඇත්තේද කුයිපර් පටිය තුළය.)

ප්ලූටෝ පෘථිවියට ඉතා ඈතින් පිහිටා ඇති නිසාම මෙහෙයුම ආරම්භයේදී ඒ පිළිබඳව විද්‍යාඥයන් සතුව තිබූයේ සීමිත දැනුමකි. මේ නිසා ව්‍යාපෘතිය ක්‍රියාත්මක කෙරුණේ ඉතා අනතුරුදායක තත්වයන් යටතේ ය. ප්ලූටෝගේ එතෙක් සොයා නොගත් චන්ද්‍රයෙකු හා New Horizons ගැටීමට ඇති අවදානම ඉතා ඉහළ විය. (2006 දී යානය අභ්‍යවකාශගත කරන විට විද්‍යාඥයන් දැන සිටියේ ප්ලූටෝ සතුව චාරොන්, නික්ස් සහ හයිඩ්‍රා යන නමින් චන්ද්‍රයන් තිදෙනෙකු සිටින බව පමණි. ස්ටික්ස් හා කර්බරොස් යන චන්ද්‍රයන් දෙදෙනා සොයාගනු ලැබුවේ New Horizons ප්ලූටෝ වෙත ගමන් කරමින් සිටින අතරවාරයේ ය.)

New Horizons විසින් පෘථිවියට එවන ලද දත්ත වලින් අනාවරණය කරගත් තොරතුරු කිහිපයක් පහත දැක්වේ.

• ප්ලූටෝ හි විෂ්කම්භය කිලෝමීටර 2370 කි. මෙය පෘථිවිය මෙන් 1/5 ක් පමණ වේ.

• ප්ලූටෝ පෘෂ්ඨය සෙල්සියස් අංශක -225ක් වැනි ඉතා අඩු උෂ්ණත්වයකින් යුක්ත වන අතර එම නිසා නයිට්‍රජන් හා මෙතේන් අයිස් බවට පත් වී එහි මතුපිට ස්ථර ලෙස පවතී.

• දළ වශයෙන් මීටර 3500ක පමණ උසකින් යුතු කඳු හා කඳුවැටි ප්ලූටෝ මත ඇත.

෴ New Horizons මගින් ලබාගත් ප්ලූටෝහි අධි විභේදන ඡායාරූප෴

New Horizons යානාවේ මෙහෙයුම් කටයුතු අවසාන වූ පසු එය පිටසක්වළ බුද්ධිමත් ජීව විශේෂයකට පෘථිවිය පිළිබඳව පණිවුඩයක් ලබා දීමට යොදා ගැනීමේ ව්‍යාපෘතියක් සම්බන්ධයෙන්ද අදහස් පළ කෙරී තිබේ. (මෙය තවමත් ස්ථිර වී නොමැති අතර නාසා ආයතනයේ අනුමැතිය ලබාගැනීම සඳහා යොමු කර ඇත. ) One Earth Message නම් වූ මෙම ව්‍යාපෘතියේ මූලිකත්වය ගෙන කටයුතු කරන්නේ වොයේජර් යානාවන්හි සවි කළ මෙවැනිම පණිවුඩ අඩංගු තැටි නිර්මාණය කිරීමට මුල් වූ ජෝන් ලොම්බර්ග් ය. ඒ අනුව නාසා ආයතනයේ අනුමැතිය ලැබුණහොත් මෙගාබයිට 150ක ධාරිතාවයකින් යුතු විශේෂ පණිවුඩයක් යානය වෙත උඩුගත (upload) කෙරෙනු ඇති අතර තමන්ට පැවරුණු මෙහෙයුම සාර්ථකව අවසන් කළ පසු New Horizons පණිවුඩයද රැගෙන නව ක්ෂිතිජයන් සොයා ඈත අභ්‍යවකාශය වෙත ගමන් ආරම්භ කරනු ඇත.

විශේෂ කරුණු:

• New Horizons මගින් ප්ලූටෝ හා එහි චන්ද්‍රයන් පිළිබඳව එක්රැස් කරගත් සියළුම දත්ත පෘථිවිය වෙත එවීමට මාස 16ක කාලයක් ගත වේ.

• ප්ලූටෝ සොයාගත් ක්ලයිඩ් ටොම්බෝගේ අළු ස්වල්පයක් ඔහුට කෙරෙන ගෞරවයක් වශයෙන් New Horizons යානාව තුළ තැන්පත් කර ඇත. 
 

 

මූලාශ්‍ර:

• නාසා නිල වෙබ් අඩවිය

• space.com