ජෙමිනිඩ්ස් උල්කාපාත වර්ෂාව - මේ වැසි සමය යි!

උල්කාපාත වර්ෂාවන් අතර රජු ලෙස සැලකෙන ජෙමිනිඩ්ස් උල්කාපාත වර්ෂාවේ වාර්ෂික ආගමනයට නියමිත කාලය එළඹ තිබේ. සෑම වසරකම දෙසැම්බර් මස 4 - 17 දින කාල පරාසය තුළ සක්‍රීය වන මෙම උල්කාපාත වර්ෂාව මෙවර දෙසැම්බර් 13 දින රාත්‍රියේ සහ 14 දින අළුයම එහි උපරිමයට (peak time) ළඟා වෙයි.

ජෙමිනිඩ්ස් උල්කාපාත වර්ෂාව තාරකා විද්‍යා ලෝලීන් අතර ඉමහත් ජනප්‍රියත්වයකට පත්ව ඇත්තේ එය ලොව පුරා ඕනෑම ස්ථානයකට දර්ශනය වීමත්, අනෙකුත් උල්කාපාත වර්ෂාවන්වලදීට වඩා විශාල උල්කා සංඛ්‍යාවක් පැහැදිලිව හා ඉතාමත් අලංකාරව දැකගත හැකි වීමත් නිසා ය. වර්ෂාව උපරිම අවස්ථාවට එළඹෙන දෙසැම්බර් 13 - 14 රාත්‍රියේ එක පැයකදී උල්කා 120ක් පමණ විවිධ වර්ණ වලින් කඩා හැලෙනු දිස් වනු ඇත.

අප දකින බොහෝ උල්කාපාත වර්ෂාවන් වලට හේතුකාරක වන්නේ වල්ගා තරු ය. එහෙත් ජෙමිනිඩ්ස් උල්කාපාත වර්ෂාව හටගන්නේ 3200 Phaethon නම් වූ ග්‍රහකයත් සමග ඇදී එන සුන්බුන්වලිනි. 1982 වර්ෂයේදී සොයාගන්නා ලද 3200 Phaethon ග්‍රහකය වසර 1.4කට වරක් හිරු වටා වටයක් සම්පූර්ණ කරයි.

ජෙමිනිඩ්ස්...
නමෙහි සඳහන් ආකාරයටම උල්කාපාත වර්ෂාව දර්ශනය වනු ඇත්තේ මිථුන රාශියේ (Gemini Constellation) සිට රාත්‍රී අහස පුරා විහිදී යන අයුරිනි. අහසේ දකුණු දිශාවට බරව තරමක් වැඩි උල්කාපාත ප්‍රමාණයක් දැකගත හැකි වනු ඇති අතර දක්ෂිණ අර්ධ ගෝලයට මෙය හොඳින්ම දිස්වනු ඇත්තේ මධ්‍යම රාත්‍රිය ආසන්නයේදී ය. ශ්‍රී ලංකාවද අයත් වන උතුරු අර්ධ ගෝලයට අඳුර වැටෙද්දීම දර්ශනය වෙයි.

මෙවර දෙසැම්බර් 13 - 14 රාත්‍රියේදී චන්ද්‍රයා අටවක තත්ත්වය ආසන්නයේ පසු වන බැවින් එහි දීප්තිය උල්කාපාත දිස්වීමට යම් පමණක බාධාවක් විය හැකි වුවද ජෙමිනිඩ්ස් උල්කාපාත වර්ෂාවද ඉතා දීප්තිමත් වන නිසා එය එතරම් බලපෑමක් නොකරනු ඇත. ගැටළුව වන්නේ මේ දිනවල පවතින වැසිබර කාළගුණික තත්ත්වය යි. අහස වළාකුලින් පිරී තිබුණහොත් ජෙමිනිඩ්ස් දැකගත හැකි වන්නේ තවත් වසරකට පසු ය.

විදුලි පහන් කණු, ගොඩනැගිලි ආදියෙන් නික්මෙන කෘතිම ආලෝකය හැකිතාක් අවම වන ස්ථානයක සිට ඕනෑම අයෙකුට පියෙවි ඇසින් මේ මනස්කාන්ත දර්ශනය දැකගත හැකිය. කිසිදු තාක්ෂණික උපකරණයක් අවශ්‍ය නැත. අවශ්‍ය වන්නේ ඉවසීම පමණි.